آشنایی با یونیت دندانپزشکی

آنچا در این مقاله می خوانید: یونیت دندانپزشکی چیست

• یونیت دندانپزشکی چیست؟
• انواع یونیت دندانپزشکی
• اجزای یونیت دندانپزشکی

یونیت دندانپزشکی چیست؟

یونیت و صندلی دندانپزشکی به جهت استفاده پزشک و بیمار بطور همزمان از آن، می تواند پرکاربردترین و مهمترین تجهیز موجود در هر مرکز دندانپزشکی نام بگیرد. در این سیستم صندلی محل نشستن بیمار و یونیت محل قرارگیری و کنترل اینسترومنت ها و نیز کنترل صندلی توسط پزشک است.

یونیت ها بر اساس نوع قرارگیری اینسترومنت ها بر روی تابلت به دو دسته شلنگ از بالا و شلنگ از پایین تقسیم می شوند.

مزیت یونیت های شلنگ از بالا: کاهش احتمال افتادن اینسترومنت‌ها بر روی زمین

یونیت دندانپزشکی که به عقیده بسیاری از افراد قلب دندانپزشکی به شماره می آید، یکی از کاربردی ترین دستگاه های مورد استفاده در این حرفه است که متشکل از چهار قسمت اصلی تحت عنوان صندلی، جعبه باکس، چراغ روشن و کراشور می باشد.

جالب و در عین حال لازم است بدانید که بروز مشکل در دستگاه یونیت باعث ایجاد اختلال در کارایی مطب می شود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که دستگاه های دستگاه بسیار کاربردی بوده و با آن آشنا شده اند و بخش های تشکیل دهنده اش بسیار حائز اهمیت است.

یونیت ابزاری است که دندانپزشک با استفاده از آن به کنترل حرکات صندلی و سایر اینسترومنت ها موجود می پردازد. لازم به ذکر است که کلیه یونیت های مورد استفاده در دندانپزشکی از یک پایه که چراغ دندانپزشکی بر روی آن مستقر شده است، می تواند باشد.

شاید برایتان جالب باشد بدانید که دستگاه یونیت از ورودی آب و هوا و خروجی خروجی می تواند باشد. آیا ممکن است از خودتان بپرسید که هدف از کارگیری این موارد چیست؟ گفتنی است که وجود آب و هوا به منظور راه اندازی اینسترومنت ها، کویترون، ساکشن، کراشوار، پوآر و دوش آب لیوان الزامی می باشد.

دستگاه یونیت با استفاده از هوای فشرده، آب و الکتریسیته و از طریق کلید یا پدال فعالیت خود را آغاز می کند. از همین رو وجود موارد فوق الذکر لازم است. به منظور آشنایی بیشتر با این دستگاه در کاربرد در ادامه به معرفی و توضیح بخش های مختلف یونیت پرداخت.

آشنایی با بخش های مختلف یونیت

پایه و بازوی یونیت

لازم به ذکر است که یونیت دندانپزشکی و تمامی قطعات و تجهیزات مرتبط با آن بر روی یک بازوی افقی تعبیه می شوند. محاسبه و طراحی استقامت مکانیکی بازو و محل آن به گونه ای صورت پذیرفته است که سیستم حاصل متعادل و فاقد لرزش بوده و از کمترین وزن ممکن برخوردار است.

چراغ یونیت

چراغ مذکور امکان فراهم سازی نور مورد نیاز برای کار دندانپزشک را میسر می سازد. گفتنی است که نور این چراغ که لازم است تا حد قابل توجهی در برابر آب مقاوم باشد، باید سفید، سرد و بدون سایه بوده و تنها محیط دهان را روشن کند.

گفتنی است که شدت نور در دستگاه مذکور تا حد زیادی تابع نوع و جنس شیشه منعکس کننده تعبیه شده در پشت لامپ بوده و غالبا در بازه 8000 تا 24000 قابل تنظیم است.

بسیار حائز اهمیت است که رنگ نور چراغ به نور آفتاب شباهت داشته باشد. نورهای زرد گزینه ای مناسب برای این کار نبوده و به زودی چشم دندانپزشک را خسته و وی را از ادامه کار باز می دارند.

نور ساطع شده از لامپ های کوارتز- هالوژن بهترین انتخاب برای استفاده در چراغ های موجود در این دستگاه هستند.

کاسه کراشوار و دوش آب لیوان

کاسه کراشوار و دوش لیوان آب نمونه ای دیگر از اجزای تشکیل دهنده یونیت هستند که به منظور شستشوی دهان بیمار مورد استفاده قرار می گیرند. لازم است که کاسه کراشوار از گودی مناسبی برخوردار بوده و فاصله آن تا بیمار به گونه ای باشد که در زمان تخلیه آب دهان بیمار، اطراف کاسه به خون آلوده نگردد.

چرخش آب در درون کاسه کراشوار باید طوری باشد که خرده های آمالگام و دندان به فاضلاب را پیدا نکرده و امکان تخلیه مناسب آب درون کاسه وجود داشته باشد.

کاسه های کراشوار غالبا از جنس چینی، سنگ یا پلاستیک بوده و بدین ترتیب در برابر تغییر رنگ در اثر مجاورت با مواد دندانپزشکی و مواد ضدعفونی مقاومت بی نظیری از خود به نمایش می گذارند.

عمدتا یک دوش آب لیوان که گاها از شیر آب و گاهی نیز از منبع ذخیره آب تغذیه می نماید، به کاسه کراشوار وصل است. این دوش آب مورد نیاز به منظور شستشوی دهان بیمار پس از اتمام جراحی را فراهم می سازد.

میز کنسول

میز کنسول دندانپزشک که آن را تحت عنوان تابلت نیز نامگذاری می کنند، میزی است که در مجاورت صندلی دندانپزشک و در سمت راست یا چپ وی مستقر می گردد. جالب است بدانید که چندین دکمه به منظور کنترل قسمت های گوناگون یونیت، صندلی و سایر امکانات موجود بر روی این میز تعبیه شده است.

از جمله مهم ترین وظایف این دکمه ها می توان به حرکت صندلی به سمت بالا یا پایین، جلو و عقب شدن پشتی صندلی، ریزش آب گرم یا سرد از کراشوار، کنترل و خاموش و روشن شدن چراغ یونیت، کنترل سرعت چرخش آنگل و توربین های دندانپزشکی و… اشاره نمود.

میز دستیار

جالب و در عین حال لازم است بدانید که دکمه های موجود بر روی میز دندانپزشک یا همان تابلت بر روی میز دستیار وی نیز تعبیه شده اند. علاوه بر دکمه های مذکور، هولدرهای دیگری به منظور نگهداری اینسترومنت ها، پوآر، بزاق کش، ساکشن، کویترون و… نیز بر روی میز دستیار موجود هستند.

اینسترومنت های موجود به گونه ای بر روی هولدرها قرار گرفته اند که در زمان برداشته شدن از روی این هولدرها فعالیت خود را آغاز نموده و به محض قرارگیری مجدد بر روی هولدرها عملکردشان قطع می شود.

گفتنی است که فشار هوا و آب نیز با استفاده از پیچ هایی که در قسمت زیرین میز دستیار تعبیه شده اند، کنترل می گردد.

شلنگ های مربوط به اینسترومنت ها در داخل میز دستیار قرار می گیرند. اصلی ترین وظیفه این شلنگ ها انتقال آب و هوا از تابلت به مهره های توربین و کشیدن آب و خون و بزاق از دهان بیمار می باشد.

بر اساس استانداردهای اروپایی شلنگ های آبی رنگ برای هوا، شلنگ های سبز رنگ برای آب و شلنگ ها سفید رنگ برای مخلوط آب و هوا یا اسپری مورد استفاده قرار می گیرند.

سیستم ساکشن

لازم است که یونیت های دندانپزشکی به منظور پیشگیری از هدر رفتن وقت و برخورداری از دید کافی در محیط دهان از یک سیستم مکنده خوب و قوی برخوردار باشند.

جالب است بدانید که عمده ساکشن های موجود در این دستگاه ها به صورت سیستم مکش به وسیله سه راهی ساکشن انجام می شوند. به گونه ای که آب از مسیر اصلی خود منحرف و به فاضلاب راه پیدا می کند. این عمل موجب ایجاد خلا در مسیر شده و باعث وقوع عمل مکش می شود.

لازم است که یونیت های دندانپزشکی به منظور پیشگیری از هدر رفتن وقت و برخورداری از دید کافی در محیط دهان از یک سیستم مکنده خوب و قوی برخوردار باشند.

جالب است بدانید که عمده ساکشن های موجود در این دستگاه ها به صورت سیستم مکش به وسیله سه راهی ساکشن انجام می شوند. به گونه ای که آب از مسیر اصلی خود منحرف و به فاضلاب راه پیدا می کند. این عمل موجب ایجاد خلا در مسیر شده و باعث وقوع عمل مکش می شود.

بزاق کش

بزاق کش ها یکی دیگر از تجهیزات دستگاه های یونیت هستند که با استفاده از آب یا هوا عمل می کنند. این تجهیزات از مکشی نسبتا ضعیف برخوردار بوده و به منظور مکش بزاق دهان بیمار مورد استفاده قرار می گیرند.

گفتنی است که استفاده از بزاق کش ها برای تخلیه خون و بزاق غلیظ و مایعات چرکی موجود در دهان بیمار ایده جالبی نیست. به هر اندازه فشار آب یا هوا بیشتر باشد، به همان نسبت ساکشن نیز عملکرد بهتری از خود به نمایش خواهد گذاشت.

ساکشن مرکزی

این دسته از تجهیزات موجود در دستگاه های یونیت عملکردی مشابه جاروبرقی داشته و از قدرت مکش 10 تا 15 برابر ساکشن های معمولی برخوردار هستند.

جریان هوا در این ساکشن با سرعت 150 تا 200 کیلومتر بر ساعت در حال عبور بوده و بدین ترتیب قدرت مکندگی آن به گونه ای است که می تواند 50 لیتر آب را در مدت زمان یک دقیقه بمکد.

جداکننده آمالگام

بیشتر یونیت های به کار گرفته شده در دندانپزشکی ها فاقد جداکننده آمالگام هستند. این موضوع موجب بروز مشکلات زیست محیطی شده و به تدریج مسیر فاضلاب را مسدود می کند.

لازم است پس از اتمام کار هر بیمار، یک یا دو لیوان آب در مسیر لوله ساکشن تا فاضلاب ساکشن شود تا به طور کامل تمیز گردد.

کنترل بلوک

این واحد وظیفه عمل تقسیم و قطع و وصل و انتقال آب و هوا به اینسترومنت های دندانپزشکی را بر عهده دارد. جالب است بدانید که کنترل بلوک یکی از مهم ترین اجزای تابلت یونیت بوده و به صورت کاملا پنوماتیکی می باشد.

اغلب یونیت ها با فشار دادن پدال شیر پنوماتیک آب را راهی کنترل بلوک می نمایند. هنگامی که اینسترومنت از سر جای اصلی خود برداشته می شود، ابر سوئیچ به آزاد سازی هوای پشت دیافراگم کنترل بلوک پرداخته و بدین ترتیب موجب راه اندازی اینسترومنت خواهد شد.

لازم به ذکر است که برخی یونیت ها فاقد کنترل بلوک بوده و برخی دیگر از شیر برقی، میکرو سوئیچ و سوئیچ فشاری استفاده می کنند.

جعبه جانبی یونیت

باکس جانبی اصلی ترین قسمت تشکیل دهنده یونیت است. در داخل این باکس بزاق کش، جدا کننده آمالگام، منبع ذخیره آب، برد تغذیه، رگلاتور، ولتاژ چراغ دندانپزشکی و برد تابلت قرار گرفته اند.

قطعات دستی

قطعات دستی که آن ها را تحت عنوان هند پیس نیز می شناسند، قطعاتی چرخشی هستند که به منظور بریدن، تمیز کردن و صیقل دادن دندان های بیمار مورد استفاده قرار می گیرند. این دسته از وسایل از طریق سیستم پنوماتیک، سیستم تسمه ای و یا الکتریکی راه اندازی می شوند.

Floor Box

این دسته از تجهیزات در زیر صندلی واقع شده و شامل قسمت های مختلفی همچون برق ورودی یونیت، رگلاتور فشار، جعبه UV و شلنگ های آب و فاضلاب هستند.

پایه مانیتور و مانیتور

گفتنی است که برخی از دستگاه های یونیت برخوردار از دوربین داخل دهانی از یک پایه مانیتور به منظور نصب مانیتور بهره مند هستند. لازم به ذکر است که سیستم برق از داخل این پایه عبور نموده و زمینه روشن شدن مانیتور را فراهم می سازد.

پدال پایی

جالب است بدانید که کلیه حرکت های صندلی و راه اندازی اینسترومنت ها از طریق پدال پایی قابل انجام می باشد. برخی از پدال های پایی از نوع الکتریکی و برخی دیگر پنوماتیکی هستند.

صندلی

صندلی یکی از مهم ترین اجزای یونیت است که بیمار بر روی آن قرار می گیرد. این صندلی باید به گونه ای طراحی شود که بتواند وزن بیمار را در زمان انتقال و یا جا به جایی تحمل کند.

هر صندلی از دو موتور برخوردار است که یکی از آن ها برای قسمت نشیمنگاه و بالا پایین کردن و موتور دیگر برای جا به جایی پشتی به کار گرفته می شود. خود صندلی از قسمت های گوناگونی نظیر شاسی، پشتی، تشک و زیر سری ساخته شده است.

تابوره

تابوره ها دو عدد صندلی کوچک و گردان هستند که از قابلیت تنظیم ارتفاع برخوردار بوده و یکی از آن ها برای دندانپزشک و دیگری برای دستیار وی می باشد.

پوآر

پوآر که آن را سرنگ هوا نیز می نامند، وظیفه فراهم سازی آب، هوا و یا ترکیب این دو را بر عهده دارد.

پنومات

پنومات ها ابزارهایی هستند که به وسیله اعمال فشار آب یا فشار هوا موجب باز شدن مسیر بین ورودی و خروجی می شوند.

رگلاتور

رگلاتورها دسته ای از تجهیزات یونیت هستند که به منظور تنظیم فشار آب یا هوا در یک فشار ثابت مورد استفاده قرار می گیرند.

حال که به طور کامل با تجهیزات قرار داده شده روی یونیت آشنا شدیم، وقت آن فرا رسیده است که به معرفی انواع یونیت ها بپردازیم.

آشنایی با انواع یونیت دندانپزشکی

یونیت ها را بر اساس نوع اتصال اینسترومنت های چرخشی و پوآر و آب به دو دسته یونیت های با شلنگ بالا و یونیت های شلنگ آویز (کویلی و تلفنی) دسته بندی می کنند. این تنها یکی از دسته بندی های موجود برای این ابزار بوده و در این رابطه می توان به دسته بندی دستگاه های مذکور بر اساس نحوه نصب در محل نیز اشاره نمود.

یونیت ها از این لحاظ به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم بندی می شوند. نوع ثابت این دستگاه ها به کف زمین مهار شده و بدین ترتیب امکان جا به جایی آن به سادگی میسر نخواهد بود. این در حالی است که نوع متحرک آن ها به سادگی قابل حمل و جا به جایی می باشد.

تفاوت یونیت های دندانپزشکی ناشی از دسته بندی های فوق الذکر، زیبایی و جذابیت، کیفیت و استاندارد، چگونگی عملکرد، آپشن ها و قابلیت ها، خدمات پس از فروش و قیمت آن ها است.